Sivas, İç Anadolu’nun Doğusunda Yukarı Kızılırmak Vadisinin Kuzeyinde Kurulmuş Bir İldir. Hititler Döneminde Sivas M.Ö. 2000 Yıllarında Önemli Bir Yerleşim Yeri Olmuştur. Daha Sonra M.Ö 1200 Yıllarında Frigya’lıların Egemenliğine Girmiştir. Lidyalılar Zamanındaki Meşhur Kral Yolu da Sivas’tan geçmiştir, İlin İsminin Hitit Kavmi Olan Sibasip Kelimesinden Geldiği Rivayet Edilmektedir. Türkler, 1071 Malazgirt Zaferi İle Anadolu’yu Ve Sivas’ı Selçuklu Sultanı Alparslan’ın Komutanlarından Emir Danişment Gazi Sivas’ı Beyliğini Kurmuştur. Selçuklu Devletine Zaman Zaman Başkentlik Görevi Yapan Sivas O Dönemin En İyi Medeniyet Merkezlerinden Biri Olmuştur, Ve Dar Ül Ala Unvanını Almıştır. Sivas 13. Yüzyılın İkinci Yarısında İlhanlıların, 14. Yüzyıl Ortasında Ertna Beyliğinin,1381 Yılında Kadı Burhaneddin Devletinin, 1398 Yılında İse Osmanlı Devletinin Himayesinin Altına Girmiştir. 4 Eylül 1919’da Ulu Önder Atatürk’ün Başkanlığında Toplanan Sivas Kongresinde Önemli Kararlar Alınarak, Türkiye Cumhuriyetinin Temeli Atılmış Ve Sivas Türk Tarihinde Büyük Önem Kazanmıştır. Sivas’ın Merkez İlçeyle Birlikte 17 İlçesi, 46 Belediyesi, 1235 Köyü, 749 Mezrası Olup, İl Nüfusu: 755.091, İl Merkezi Nüfusu İse 251.776’dır. Yüz Ölçümü 28.488 Km^2dir. Kayseri, Yozgat, Tokat, Ordu, Giresun, Malatya, Erzincan, Kahramanmaraş İlleri İle Komşu Olan Sivas’ın Yurdumuzun Her Tarafı İle Kara Ve Demiryolu Bağlantısı Vardır.
Sivas’ın bilinen târihi Hititlere dayanır. Sivas ilinin topraklarının bulunduğu yerler, Anadolu’da ilk siyâsî birliği kuran Hitit İmparatorluğunun sınırları içinde kaldı. Hititler iç savaş ve iktidar kavgalarıyla yıkılınca, bu bölge Bâbil, Asurlular, Sami kavimleri ve kısa bir müddet Sakaların eline geçti. Hititlerden sonra Frigyalılar ve Lidyalılar Sivas’a hâkim oldular. Lidya komutanlarından Giges’in Ege, Mezopotamya ve İran arasındaki ticâret için yaptırdığı “Kral Yolu” Sivas’tan geçiyordu. Medler ve bilâhare Persler bu bölgeyi ele geçirdiler.
Makedonya Kralı İskender, Pers İmparatorluğunu yenerek ortadan kaldırınca, İran ve Anadolu, Makedonya Krallığı topraklarına katıldı. İskender’in ölümünden sonra bu bölge, merkezi Kayseri’de bulunan Kapadokya Krallığının eline geçti. Kuzeyde İran asıllı olup, Yunanlaşmış Pontus Krallığı ile yine İran asıllı olup Hıristiyanlaşmış Ermeni derebeylikleri bu bölgeyi ele geçirmek için zaman zaman saldırılarda bulundular.
M.Ö. 1. asırda Roma İmparatorluğu, Kapadokya ve Pontus Krallığını ve diğer küçük derebeyliklerini alarak Anadolu’yu Roma topraklarına kattı. Romalı kumandanlardan Pompe, Kapadokya’ya yerleşti ve Sivas’ın bulunduğu yere “Diyapolis” ismi verildi. M.S. 395 senesinde Roma İmparatorluğu ikiye bölününce; Anadolu gibi bu bölge de, Doğu Roma’nın (Bizans) payına düştü. Bu bölge zaman zaman Bizanslılarla Partlar ve onların yerine geçen Sâsânîler arasında savaşlara sebep oldu. 1071 Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu Fâtihi ve Anadolu’da ilk Türk Devletinin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şahın kumandasındaki Türk Ordusu, Sivas’ı aldı. Bu şehri ve bölgeyi Artuk Bey ve Süleyman Şahın kumandanlarından dayısı Danişmend Gâzi fethetti.
Danişmendoğulları, Türkiye Selçukluları Devletine tâbi olarak 1095-1174 yılları arasında bâzan Kayseri bâzan da Sivas’ı başşehir yaparak saltanat sürdüler.
Selçuklu Sultanıİkinci Kılıçarslan, Danişmendoğullarına Batı Anadolu’da “Uç Beyi” olarak toprak verip onların beyliğine son verdi. Bundan sonra Sivas, Selçuklu Devletinin Konya ve Kayseri’den sonra üçüncü şehri ve eyâlet merkezi durumuna geldi. Sivas, Selçukluların bir ilim, sağlık ve sanat merkezi oldu. Selçuklulara tâbi ve merkezi Erzincan’da bulunan Mengücekoğullarının bir kolu, 1142-1252 arasında bugün Sivas’a bağlı olan Divriği’ye hâkim oldular.
On üçüncü asrın ikinci yarısında kurulan İlhanlılar, 1308-1335’e kadar Anadolu’ya hâkim oldular.
İlhanlıların merkezi Sivas’ta olmak üzere bir umûmî vâlisi bulunurdu. İlhanlı Hakanlığının temsilcisi ve Uygur Türklerinden Alâeddîn Eretna Bey, 1335’te Bağımsızlığını îlân etti. Eretna Beyliği, 1335-1380 yılları arasında başşehir olarak bâzan Sivas ve bâzan da Kayseri’yi kullandılar. 1380’de kısa bir müddet sonra Selçuklu Sultanıİkinci Mes’ud’un torunu Melik Rükneddîn Kılıç Arslan tahta geçtiyse de, Sultan ünvanı ile Kâdı Burhâneddîn, Eretna toprakları üzerinde, 1390’a kadar devam eden bir devlet kurdu. 1398’de Kâdı Burhâneddîn öldürülünce, Sivas toprakları Osmanlı Devleti hâkimiyetine girdi.
1400’de Timur, Sivas’ı ele geçirdi. Bilâhare Çelebi Mehmed, şehri 1403’te geri aldı. Divriği Memlûklerde, Koyulhisar Akkoyunlularda kaldı. Sivas’ın tamâmıFâtih Sultan Mehmed Han ve torunu Yavuz Sultan Selim Han tarafından Osmanlı Devletine katıldı. Evliya Çelebi, tahıl ambarı olan Sivas için şehirlerin anası dendiğini kaydeder.
Osmanlı devrinde Sivas eyâlet merkezi oldu. Tanzimat’tan sonra da bu eyâlet merkezliği devam etti. Sivas, 1400’de Timur Hanın buraları almasından sonra istilâ görmemiş bir şehirdir.
İstiklâl Harbinde, Erzurum Kongresinden sonra Türkiye çapında Sivas Kongresi 4-11 Eylül 1919’da bu şehirde Mekteb-i Sultânî’de toplanarak Atatürk’ün önderliğinde Millî Mücâdelenin esasları tespit edildi. Sivas, Türk İstiklâl Savaşının ve Türkiye Cumhûriyetinin temellerinin atıldığı yakın târihimizde de mühim roller oynamış bir târih şehrimizdir. Cumhûriyetin îlânından sonra eyâlet merkezi teşkilâtı kalkınca Sivas il (vilâyet) olmuştur.
K r o n o l o j i k S i v a s T a r i h i
MÖ 7000-5000 Sivas’ta İlk yerleşim dönemi
MÖ 1600-884 Hititler dönemi
MÖ 800-695 Firigler dönemi
MÖ 700-546 Lidyalılar dönemi
MÖ 550-332 Persler dönemi
MÖ 333-MS 17 Kapadokya dönemi (Makedonyalılar)
17-395 Romalılar dönemi
395-1075 Bizanslılar dönemi
658 Sivas’ın Emevilerin eline geçmesi
1059 Sivas’ın Türkler”in eline kısa bir dönem için geçmesi
1071 Danşmentliler (1080-1175 Beylik Merkezi)
1143 Yağıbasan’ın Sivas’a egemen olması
1175 Sivas’ın Selçuklular”ın eline geçmesi (1220 Başkent)
1197 Sivas Ulu Cami”nin yapılması
1224 Sivas Kalesi surlarının 1. Alaattin Keykubat tarafından yaptırılması
1232 Moğollar’ın Sivas’a saldırısı
1243 Sivas’ın Moğolla”ca yağmalanması
1256-1353 İlhanlılar dönemi
1271 Gökmedrese, Çifte minare ve Şifahiye Medreselerinin yapımı
1343 Sivas’ta Eretna Beyliği”nin kurulması (Beylik Merkezi)
1378 Kadı Burhanettin’in Eratna Beyliği”nde vezir olması
1381 Sivas’ta Kadı Burhanettin Devletinin kurulması (Beylik Merkezi)
1383 Sivas surlarının Kadı Burhanettin tarafından onarılması
1388 Memluklular”ın Sivas’ı kuşatması
1389 Sivas’ın Osmanlılar’ın hakimiyetine geçmesi
1400 Timur’un Sivas’ı istilası
1418 Çelebi Mehmet’in Sivas kalesini ve şehri onarması
1473 Fatih’in Sivas’a gelmesi
1472 Akkoyunlular”ın Sivas’ı yağmalaması
1512 Yavuz Sultan Selim’in Sivas’a gelmesi
1516 Sivas’ın “Eyalet-i Rum” olarak Genel Valilik olması
1533 Kanuni’nin Sivas’a gelmesi
1564 Meydan Cami’sinin yapılması
1868 Sivas’ın il oluşu
1878 Sivas’ta ilk matbaanın kuruluşu
1908 Ziyabey Kütüphanesi”nin açılışı
1919 Atatürk’ün Sivas’a ilk gelişi (27 Haziran)
1919 Sivas Kongresi (4 Eylül)
1919 “İrade-i Milliye” Gazetesi”nin yayını
1927 Sivas’ta ilk kazı ve araştırmanın Vander Osten tarafından yapılması
1930 Sivas-Ankara demir yolu hattının açılması (30 Ağustos)
1932 Sivas-Samsun demiryolunun açılması
1932 Sivas elektrik şebekesinin kurulması
1934 Tavra deresine elektrik santralının kurulması
1938 Divriği Demir-Çelik madenlerinin işlemeye açılması
1939 DDY Cer Atölyesi”nin kurulması
1943 Çimento Fabrikası”nın hizmete girmesi (6 Haziran)
1950 Ulaş Devlet Üretme Çiftliği”nin kurulması (l Mart)
1953 Sivas Numune Hastanesi”nin kurulması
1955 Sivas SSK Hastanesi”nin hizmete girmesi
1963 Sivas içme suyu şebekesinin kurulması
1966 Sivas Havaalanı”nın yapılması
1967 İl Halk Kütüphanesi”nin yapılması
1972 Sidaş İplik Fabrikası”nın kurulması
1973 Sivas Tıp Fakültesi”nin hizmete girmesi (29 Ekim)
1979 Sivas Beton Travers Fabrikası”nın üretime başlaması
1982 Cumhuriyet Üniversitesi”nin açılması
1985 Sivas Hazır Giyim Fabrikası”nın kuruluşu
1987 Sivas Demir-Çelik Fabrikası”nın açılması
1989 Kangal Termik Santrali”nin açılışı
1990 Kılıçkaya Hidro Elektrik Santrali”nin açılışı
1992 Gazibey Barajı”nın açılışı
1993 Hanlı-Bostankaya arası çift hatlı demiryolunun açılışı
1993 4 Eylül Barajı inşaatının başlaması
1997 Sivas Devlet Tiyatrosu’nun açılışı