ULAŞ
Ulaş ilçesinin Türk egemenliğine geçmesi 11. yüzyılda gerçekleşmiştir. Orta Anadolu’yu güneye ve doğuya bağlayan yollar üzerinde bulunması, değerini uzun yıllar sürdürmesini sağlamıştır. “Ulaş’a ulaşan Sivas’ın sahibi olur.” sözüyle hareket eden Anadolu Selçukluları, yöreye önem vermişlerdir. Selçuklu Hanı kalıntıları ilçenin önemli bir ticaret merkezi olduğunu göstermektedir. Eretna Beyliği ve Kadı Burhaneddin egemenliği zamanında bu yönetimlerin bir parçası olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu zamanında Osmanlılara bağlanan yerleşim merkezi, bu dönemde de önemini sürdürmüştür. Bağdat Kervan Yolu Ulaş’tan geçmektedir. Kervanların konakladığı Serçehanı’nın biz bugün sadece belli belirsiz kalıntılarını görebiliyoruz. Ancak bu han bu yol için yaşamsal önemdedir. Bağdat Seferi’ne çıkan 4. Murad, ilçede konaklamıştır.
Ulaş ilçesi Cumhuriyet Devrinde özellikle Bulgaristan ve Yugoslavya’dan gelen göçmenlerin yerleşmesiyle nüfusunu artırmıştır.
1968’de belde, 1990’da ilçe olmuştur.
“Ulaş” Adının Kaynağı
Sözcük eski Türkçe “ulamak: eklemek, birbirine bağlamak” sözcüğünden türetilmiştir. Bu bakımdan başka bir dilden dönüşmüş olması olanaksız gözükmektedir. Bu nedenle adına ilişkin söylencenin doğruluğu, kurgusu bir yana, ilçenin coğrafi ve ticari konumuyla uygun bir söylence olduğunu söyleyebiliriz. Söylence şöyledir: Selçuklular doğu seferinden dönerken Torosların bir parçası olan Munzur Dağı’nın bitim noktası olan Tecer Dağı’na geldiklerinde“Artık hedefimize Ulaştık” demişlerdir.
Ancak ilçenin tarihsel sınırları arkeolojik bulgularla daha derine gitmektedir. Örneğin, Ulaş’ın Budaklı Köyü’ndeki Ağatepe Höyük, Tarih Öncesi dönemin merkezlerinden biridir. Baharözü Köyü’ndeki Boran Tepesi, Gümüşpınar’daki Karataş Yamaç Yerleşmesi; Yapalı’daki Kayanın Ucu Yamaç Yerleşmesi; Sinekli’deki Sinekli Höyüğü ilçenin İlk Tunç Çağı’yla bağıntılarını sağlamaktadır. Kazanpınar köyündeki höyük ve Kütüklü Tepe Kalkolitik Dönemde; Küpeli Köyü, Kale Tepe’deki Tepeüstü Yerleşmesi ve Karacalar Köyü, Kapaklıkaya’daki Yamaç Yerleşmesi ilçenin Kalkolitik Dönem / İlk Tunç Çağı (İTÇ) içinde önemli bir yerleşim olduğunun kanıtlarıdır.